«شرح و تحلیل خطبه امام حسین(ع) در منا» قسمت یازدهم: پایان به اختلافاتِ پایان‌ناپذیر! – استاد سروش محلاتی
«شرح و تحلیل خطبه امام حسین(ع) در منا» قسمت یازدهم: پایان به اختلافاتِ پایان‌ناپذیر! – استاد سروش محلاتی
در دهه اول ماه محرم الحرام و ایام سوگواری اباعبدالله الحسین(ع) قرار داریم. این ایام بهترین فرصت است تا شیعیان اباعبدالله الحسین(ع) با مکتب و سلوک آن حضرت بهتر و بیشتر آشنا شوند. یکی از متقن‌ترین و بهترین راه برای این شناخت و آگاهی، مطالعه ی بیانات نورانی خود حضرت است. براین اساس شفقنا در مباحثی کوتاه که در ایام عزاداری حسینی (ع) ارائه خواهد شد، با همراهی آیت الله محمد سروش محلاتی یکی از خطبه های مهم امام حسین(ع) را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد.
به گزارش شفقنا، در قسمت یازدهم تحلیل و بررسی خطبه منا امام حسین(ع) توسط آیت الله محمد سروش محلاتی آمده است:
پایان به اختلافاتِ پایان‌ناپذیر!
خطبه‌ی اباعبدالله الحسین(ع) با سه محور درباره‌ی حاکمان جائر، عالمان ناشایسته و مردم محروم و مظلوم به‌پایان رسید. امام حسین(ع) این خطبه را در جهت تبیین وضع جامعه‌ی اسلامی و تحلیل علل و عوامل انحطاط جامعه بیان فرمودند. در پایان این خطبه، حضرت در چند جمله‌ی کوتاه به موضوع دیگری می‌پردازند و آن مسأله‌ی امامت و اختلافی است که بین حضرت و دستگاه حاکمه وجود دارد و اهدافی که امام(ع) در مبارزات اجتماعی و سیاسی خود دنبال می‌کنند. در قسمت‌های گذشته، آن فصول ده‌گانه (در سه محوری که اشاره شد) مورد بحث قرار گرفت و ان شاء الله، در دو قسمت پایانی، بخش مربوط به حق امامت مورد بحث قرار می‌گیرد.
حاکم و قاضی خداست!
مطلب اولی که اباعبدالله (ع) در این‌جا مطرح فرمودند، این است که اختلافی بین ما و دستگاه حاکمه در موضوع امامت وجود دارد. رسیدگی به این اختلاف و نزاع، در عالم آخرت اتفاق می‌افتد و خداوند دراین‌باره حکم خواهد فرمود: «فَاللَّهُ الْحَاکِمُ فِیمَا فِیهِ تَنَازَعْنَا وَ الْقَاضِی بِحُکْمِهِ فِیمَا شَجَرَ بَیْنَنَا» خداوند است که در آن‌چه ما تنازع و اختلاف داریم، حاکم است و حکم الهی فصل‌الخطاب این نزاع است.
تفریع این جمله حضرت بر جملات قبل
این جمله که با فاء تفریع شروع است؛ «فَاللَّهُ الْحَاکِمُ فِیمَا فِیهِ تَنَازَعْنَا»، با جملات قبل و مباحث گذشته ارتباط تفریعی دارد. مباحث گذشته اشاره به وضع جامعه، علماء سوء و حاکمان جور داشت و در این‌جا امام(ع) به سراغ حق خود و نزاع خود با آن‌ها می‌رود. حضرت از مباحث گذشته یک نتیجه‌گیری می‌فرمایند. براین‌اساس؛ این سؤال پیدا می‌شود که بین آن مباحث و این جمله (که خداوند در اختلاف و نزاع بین ما حکم خواهد کرد) چگونه ارتباط تفریعی وجود دارد؟ این نسبت و ارتباط را با دو احتمال می‌توان تبیین کرد:
احتمال اول این است که حضرت می‌فرمایند ما در مطالب قبل، اختلاف خودمان با دستگاه حاکمه را توضیح دادیم، کوتاهی علماء را بیان کردیم، از آن‌ها گلایه داشتیم و با آن‌ها به‌شدت اختلاف داریم. این اختلاف هست و هست تا این‌که خداوند در عالم قیامت درباره‌ی آن داوری کند و آن‌جا فصل خصومت صورت بگیرد. طبق این احتمال، این جمله، تفریع نسبت به جملات گذشته است که متضمن یک اختلاف و اعتراض بود و حضرت اعتراض خود را بیان می‌کنند و حکم در این اعتراض را هم به خداوند واگذار می‌کنند.
احتمال دوم این است که حضرت
ادامه داردشفقنا